کانون گردشگران جوان ایران سفر مسولانه و ارزان قیمت
در بررسی باستانشناختی سیستان، سه شهر دورهی اسلامی، یک شهر اشکانی و بیش از 400 محوطه شناسایی شدند.
یکی از سرپرستهای هیات بررسی روشمند سیستان در گفتوگو با خبرنگار بخش میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با بیان این مطلب توضیح داد: پس از 20 روز از آغاز کار پیمایش میدانی و پیمایش یکهزار و 500 کیلومتر مربع، سه شهر دورهی اسلامی که از سدهی شش تا نهم هجری قمری مسکونی بودهاند و بقایای یک شهر اشکانی و بیش از 400 محوطه شناسایی شدند.
سیدرسول موسویحاجی با بیان اینکه بهطور میانگین، در هر چهار کیلومتر مربع با یک محوطهی باستانی مواجه شدیم، اظهار داشت: قدیمیترین دورهای که این محوطهها به آن تعلق دارند، در نیمهی شرقی سیستان و به دورهی اشکانی مربوط است و جدیدترین آنها نیز به قرن نهم هجری قمری تعلق دارد.
وی دربارهی اینکه چرا محوطههای قدیمیتر از دورهی اشکانی یا جدیدتر از قرن نهم هجری قمری تاکنون یافت نشدهاند، بیان کرد: نخست اینکه هنوز بررسیها بهطور کامل انجام نشدهاند و حدس میزنیم، با توجه به اطلاعاتی که در منابع تاریخی ذکر شدهاند و شرایط طبیعی حاکم بر سیستان در دورههای مختلف، آثار مربوط به دوران پیش از تاریخ نباید در این منطقه وجود داشته باشند. البته این براساس تعداد آثار یافتشدهی مربوط به بازهی زمانی که مطرح شد نیز به ذهن خطور میکند؛ ولی معتقدیم آثار مربوط به پیش از تاریخ و آغاز دورهی تاریخی را در جنوب سیستان باید جستوجو کرد، زیرا وضعیت روخانهی هیرمند و جریان آن در منطقهی سیستان در دوران پیش از تاریخ بیشتر در جبههی جنوبی سیستان بوده است.
موسویحاجی دربارهی شهرهای شناساییشده، توضیح داد: شهر اشکانی بقایایی بهشکل تپههای بههم پیوسته دارد که فضای وسیعی را نیز تشکیل میدهند و بقایای سه شهر دیگر نیز شامل تپههای کوتاه و بلند و آثار متعدد معماری است.
او با اشاره به اینکه تقریبا هیچکدام از آثار شناساییشده به مرحلهی ثبت نرسیدهاند، افزود: پس از شناسایی و مطالعه، برای ثبت آنها نیز اقدام میشود، گرچه تاکنون کسی از وجود بخش عمدهای از این آثار اطلاع نداشته است.
این عضو هیات علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان همچنین گفت: بخش عمدهای از دشت سیستان، بویژه نیمهی شرقی آن شامل روستاها و زمینهای کشاورزی زیاد است. بسیاری از این محوطههای شناساییشده در زمینهای کشاورزی و در اختیار مالکان خصوصی قرار دارند و بخشی از آنها بهدلیل نبود اطلاع و شناخت مردم از وجود و اهمیتشان تخریب شدهاند. در این راستا، هیات باستانشناختی علاوه بر بررسی، تلاش میکند که زمینهی حفاظت را با توضیح اهمیت این آثار و محوطهها برای مردم ایجاد کند که تاکنون در این زمینه موفق بوده است.
موسویحاجی با تاکید بر اینکه با شناسایی سه شهر اسلامی، یک شهر اشکانی و 400 محوطه در این مدت، این مساله ثابت میشود که سیستان به حق بهشت باستانشناسان است، اضافه کرد: مرحلهی نخست کار در نیمهی شرقی سیستان انجام میشود که بهنظر میرسد، تا پایان آبانماه به طول انجامد و پس از آن، گزارش مرحلهی نخست در 10 جلد منتشر میشود.
منبغ: خبرگزاری ایسنا
