گزارش سفر به شمال استان گلستان – برنامه شماره 8917
حرکت: سه شنبه شب 89/08/25 ساعت 12 از میدان آرژانتین
بازگشت: بامداد شنبه 89/08/29 ساعت 2:30
وسیله: اتوبوس
برنامه: بازدید از جنگل نهارخوران و روستای زیارت، گِل فشان و دریاچه اینچه، تالاب های آلاگل و آلماگل، بنای گنبد کاووس، دیوار تاریخی گرگان، روستای توتلی تمک، آشنایی با فرهنگ اقوام ترکمن و همنشینی عید قربان با آنها، پارک ملی گلستان و مزار خالد نبی
تعداد همسفران: 14 نفر
سه شنبه 25 آبان 1389
ساعت 11 شب (25 آبان 89) میدان آرِژانتین قرار داشتیم. با توجه به تاخیر در رسیدن افراد و راننده اتوبوس ؛ ساعت 12 حرکت کردیم.
چهار شنبه 26 آبان 1389
ساعت 8 صبح روز چهار شنبه به گرگان رسیدیم. در هتلی واقع در ناهار خوران صبحانه خوردیم. (صبحانه سرد به همراه نیمرو ؛ طباخی هم در محل موجود بود.)
-ناهارخوران نقطهای جنگلی در جنوب شهر گرگان است که در فاصله ۸ کیلومتری از مرکز شهر قرار دارد.
مسیر جاده ناهارخوران به سمت جنوب پس از حدود ۷ کیلومتر به روستای زیبای زیارت میرسد با دو آبشار بلند و دیدنی و چشمه آب گرم که از ییلاق های معروف شمال و نقاط دیدنی منطقهاست و به لحاظ حیاتهای تو در تو و رنگ دیوارخانهها و قدمت آن جزو ۲۰ روستای برتر گردشگری ایران است.
ساعت 10 به طرف روستای زیارت حرکت کردیم. حدود 45 دقیقه بعد به روستا رسیدیم. اتوبوس تا میدان شهر ( امام زاده زیارت ) آمد. چشمه های آبگرم (زنانه و مردانه) را دیدیم که به علت تعطیل بودن به مناسبت عید شلوغ بود ( کوچک، بدون بخار،سر بسته ).به گفته اهالی زیارت، آبگرم این روستا آرام بخش بوده و برای انواع بیماریهای پوستی و درد مفاصل مفید است.چشمه آبگرم زیارت که در محدوده حفاظت شده جهان نما قرار دارد دربین حدود ٧٠ چشمه این محدوده از پرآب ترین آنها است. آبگرم روستای زیارت که تنها چشمه آبگرم در استان گلستان است دارای آب صاف و زلال و فاقد طعم و بوی تند و خاص بوده و گرمای ملایم و مطبوعی دارد.
تا آبشار زیارت پیاده رفتیم که حدودا یک ساعت بود . مسیر تقریبا کفی بود.
این آبشار در 5 کیلومتری جنوب روستای زیارت و 19 کیلومتری جنوب گرگان و در مسیر یکی از شاخه های فرعی رودخانه خاصه رود زیارت بنام شاخه آبشار قراردارد . این شاخه رودخانه از طریق دو آبشار مجاور از ارتفاع 15متر به داخل محوطه حوضچه که در محل ریزش ایجاد شده می ریزد .
در مسیر بازگشت در قهوه خانه ای نزدیک آبشار چای خوردیم . 45 دقیقه بعد به اتوبوس رسیدیم و ساعت 2:30 به سمت گِل فشان ” اینچه” حرکت کردیم.
-گِلفِشان یکی ازعوارض زمین ریخت شناسی و زمین شناسی است که از یک یا چند دهانه آتشفشان تشکیل شده و بطور مداوم گل سردی ازآن به خارج پرتاب و روان شده و باانباشته شدن رویهم، کمکم مخروط های کوچک و بزرگی راتشکیل میدهد. دو عامل پیدایش گل فشانها به شرح زیر است:
.فشارهای تکتونیکی باعث پیدایش گل فشانها شدهاند.این گل فشانها دارای روانههای گلی سرد هستند.
.گل فشانها را ازعوارض مرتبط به پیامدهای آتشفشانها است که این نوع گل فشان ها دارای روانههای گلی داغ میباشند.
منشا تشکیل گل فشان ها در سواحل شمالی دریای عمان، فشار حاصله حرکت صفحه اقیانوسی دریای عمان و در منطقه شمال ایران – گلستان نیز مربوط به زیرصفحه قارهای ایران باشد.
مهمترین گلفشانهای استان گلستان، گلفشان قارنیاق در شرق گمیشان و شمالشرق آققلا و گلفشان نفتیچه در شمالشرق گیمشان و گلفشان اینچه در کنار تالاب اینچه آققلا میباشد، که با خروج گاز و آب حاوی کلرید سدیم همراه است و در حاشیه آنها مواد نفتی آروماتیک ظاهر شده است.
گل فشان ” اینچه ” بین آق قلا و ایمچه برون واقع شده است.حدود ساعت 4:30 رسیدیم و ناهار را در همین منطقه خوردیم و به سمت اینچه برون حرکت کردیم.
محیط بانی آلاگل در روستای تنگلی بخش اینچه برون واقع شده است که شب آنجا مستقر شدیم. ( امکانات: حمام، سرویس بهداشتی، آشپزخانه، تلویزیون، وسایل گرمایشی)
پنج شنبه 27 آبان 1389
ساعت 5 صبح بیدار شدیم و 5:45 به طرف تالاب آلما گل واقع در کنار بازارچه مرزی اینچه برون راه افتادیم .6:15 رسیدیم . در سکوت و با چکمه های پلاستیکی (مناسب برای راه رفتن در گل) به طرف تالاب راه افتادیم .
تالاب آلماگل در زبان محلی به معنی دریاچه سیب است . تالاب آلماگل در شمال روستای تنگلی و با فاصله کمی از مرز ایران و ترکمنستان قرار گرفته و مساحت آن 207 هکتار می باشد.عمق آب آن در بیشتر نقاط 1-1/5متر متغیر بوده و حد اکثر به 4 متر می رسد.حواشی این تالاب را در اکثر نقاط،پوشش نی فرا گرفته و در بخش شمالی،رویش نی از ساحل تا داخل تالاب گسترش یافته است.اطراف تالاب در ضلع جنوبی و در مسیر کانال ورودی آب به تالاب را جنگل های گز پوشانده است.
در این تالاب به علت نزدیک بودن به مرز،شکار و هر گونه تیراندازی ممنوع است.
با دوربین به مشاهده پرندگان پرداختیم:
پرندگان آبزی و کنار آبزی موجود در این تالاب عبارتند از: جمله کشیم گردن سیاه، باکلان، حواصیل خاکستری، اگرت، اردک سرسیاه، اردک سیاه کاکل، اردک تاجدار، اردک سرسفید، خوتکا، چنگر، چوب پا، خروس کولی، تلیله کوچک، آبچلیک، کاکایی، قوی گنگ، غاز پیشانی سفید وعقاب دریایی دم سفید که البته ما به دلیل اینکه کمی زودتر از فصل مهاجرت در تالاب بودیم، موفق به دیدن بسیاری از این پرندگان نشدیم.
ساعت 8 به سمت محیط بانی حرکت کردیم. صبحانه را در کنار تالاب آلا گل در نزدیکی محیط بانی خوردیم.
مساحت این تالاب حدود 2500 هکتار ( در زمان پر آبی ) است که با وجود نوسان سطح آب در سال های خشک، این تالاب کاملاٌ خشک نمیشود. آب این تالاب مانند سایر تالاب های این منطقه از رودخانه اترک و زهکش های طبیعی و نهرهای شور به نام های”سامان” و “شورجه” تأمین می شود.
ساعت 10 از محیط بانی به طرف گنبد کاووس حرکت کردیم.11:30رسیدیم. با تهیه بلیط وارد محوطه گنبد کاووس یا گنبد قابوس شدیم.
این بنا که یکی از بلندترین بناهای آجری جهان بهشمار میآید بر فراز تپهای خاکی که قریب پانزده متر از سطح زمین بلندتر است قرار دارد. این بنا در سال (۳۹۷ هجری قمری برابر با ۳۷۵ هجری خورشیدی) و در زمان سلطنت شمس المعالی قابوس بن وشمگیر و در شهر جرجان که پایتخت پادشاهان آن دیار بوده، بنا گردیده است.
12:30 به سمت کلاله و بعد از آن روستای توتلی تمک به راه افتادیم. در مسیر روستای توتلی تمک ناهار خوردیم. در این مسیر بخشی از بقایای به جای مانده از دیوار گرگان به چشم می خورد. دیوار بزرگ گرگان که دیوار سرخ نیز نامیده میشود، دیواری تاریخی است که از کنار دریای خزردر ناحیه گمیشان آغاز شده و تا کوههای گلیداغ در شمال شرق کلاله ادامه مییافتهاست. هماکنون تقریبا تمام این دیوار از میان رفتهاست و تنها بخشهای کوچکی از آن که در زیر خاک مدفون مانده، باقی است. دیوار تاریخی گرگان پس از دیوار چین (به طول شش هزار کیلومتر) و دیوار سمیز آلمان (به طول ۵۴۸ کیلومتر)، بزرگترین دیوار دفاعی جهان است.
4:30 به روستای توتلی تمک رسیدیم. به منزل آقای محمود صوفی و خانواده اشان که از دوستان خوب و بسیار میهمان نواز ما هست، رفتیم. در آن جا مستقر شدیم و بعد به همراه ایشان به طرف جنگل پیاده راه افتادیم. روستای توتلی تمک در مرز ضلع غربی پارک ملی گلستان قرار دارد و دسترسی به پارک از آنجا به سهولت امکان پذیر است که البته باید با هماهنگی اداره محیط زیست پارک باشد. ایشان اطلاعات زیادی در باره پارک ملی گلستان و پوشش گیاهی منطقه در اختیارمان گذاشتند..
ساعت 7 شب به منزل ایشان برگشتیم و بعد از کمی استراحت شام خوردیم و ساعت 11 خوابیدیم. با توجه به اینکه ایام عید قربان بود به رسم مردم ترکمن غذای ما کبابی بود که از گوشت نذری مربوط به عید تهیه شده بود و بسیار لذیذ و خوشمزه. عید قربان و عید فطر دو عید بزرگ مردم ترکمن و اکثر مردم سنی هستند که بسیار گرامی داشته می شوند.
جمعه 28 آبان 1389
5 صبح بیدار شدیم. 6:15 به سمت مقبره خالد نبی حرکت کردیم. از روستای تمر قره قوزی وارد جاده فرعی شدیم که 43 کیلومتر تا خالد نبی فاصله داشت. از روستای یلی بدراق (34 کیلومتری خالد نبی) عبور کردیم. از چند کیلومتر بعد از این روستا تا مقبره جاده خاکی بود. پس از گذشتن از روستای اوقچی کوچک (7 کیلو متری خالد نبی) حدود 8:30 به نزدیکی مقبره رسیدیم و بقیه مسیر را پیاده رفتیم. زیارتگاه خالد نبی شامل آرامگاه خالد نبی، هم چنین بقعه عالم بابا و بقعه چوپان عطا می باشد. گورستان قدیمی ای نیز در جوار آن قرار دارد. طبق اعتقادات رایج عالم بابا پدر همسر خالد نبی و چوپان عطا یکی از اولیای گنمام اوست.
سنگ مزار های گورستان خالد نبی که طول آنها حد اقل بین نیم تا حد اکثر 5 متر است با قطری بیش از 50 سانتیمتر و وزنی بالغ بر 2 تن به صورت ایستاده از سنگ یکپارچه حجاری و تراشیده شده اند. قدمت آنها به دوره اسلامی سده های 6 تا 8 هجری می رسد.
ساعت 11:50 به طرف اتوبوس برگشتیم و به سمت تهران حرکت کردیم.
نوشته شده توسط: صدف احدی
عکس ها از: طناز تلیکانی، علی پزشکی، سعید پورعلی احمد و علیرضا خان میرزایی