کانون گردشگران جوان ایران سفر مسولانه و ارزان قیمت
برازیلیا (Brasilia)
مکان: کشور برزیل/ تاریخ ثبت: 1987
شرح مختصر
برازیلیا، پایتختی که در سال 1956 در مرکز کشور و از هیچ ساخته شد، نقطهی برجستهای درتاریخ شهرسازیست. طراح شهری لوسیو کوستا (Lucio Costa) و معمار آن اسکار نیمیر (Oscar Niemeyer) تمام سعی خود را بهکار بردند تا همهی عناصر سازندهی شهر -از قالب مناطق مسکونی و تجاری گرفته تا تقارن خود ساختمانها (که تصویر پرندهای در حال پرواز را تدایی میکند)- با طراحی کلی آن همخوانی داشته باشد؛ بهخصوص ساختمانهای اداری که نوآورانه و خیال پردازانه است.
توضیحات تکمیلی
معیارهای اصلی شهرسازی در قرن بیستم طبق اظهارات لوکوربوزیه (Le Corbusier) معمار و شهرساز سوئیسی که به عنوان یکی از پیشگامان معماری مدرن و سبک بینالمللی مشهور است، بهصورت بسیار نادری برای شهرهای اصلی و پایتختها بهکار گرفته شده است. در این میان تنها میتوان به نمونههای ارزشمندی مانند چندیگر و برازیلیا اشاره نمود.
ایدهی قدیمی ساخت پایتختی جدید در مرکز برزیل از قرن هفدهم در مناسبتهای گوناگون مطرح شده بود. تا اینکه با به قدرت رسیدن رئیس جمهور یوشلینو کوبیچک (Jusccelino Kubitschek) در سال 1955 محقق گشت. وی که ساخت پایتخت جدید را نماد سیاسیاش برای بهبود ظاهر کلی کشور -توسط توسعه صنعت و انجام پروژههای بزرگ شهری- میدانست دستور به آغاز کار داد. در سال 1956 کمیسیونی برای تعیین محل دقیق شهر جدید و گردآوری کارگروه اجرایی ساختمانی تشکیل شد و در همان سال اسکار نیمیر به سمت مدیریت سازمان ساختمانها و امور شهری منصوب، و نقشهی شهر جدید برازیلیا توسط لوسیو کوستا از میان دیگر طرحها به عنوان نقشهی برگزیده انتخاب شد. این گزینش که پیشتر در بارهی آن با لوکوربوزیه مشورت شده بود، اعضای گروهی که بارها صلاحیتشان به تایید رسیده بود را بار دیگر گرد هم آورد.
طراحی ایدهآل شهری بر اساس جداسازی کاربری، بهکارگیری فضاهای طبیعی گسترده و نقشهی خیابانهایی که بزرگراههای پهن آن توسط راههای باریک خیابانهای سنتی در هم میشکنند از قبل در آموزشهای تئوری کوستا و نیمیر به چشم میخورد. اگرچه در عمل ممکن بود سبک بینالمللی مورد نظر آنها به سبب رعایت الگوی سنتی برزیلی جایگاه خود را از دست بدهد؛ اما نقشهی آزمایشی کوستا برای برازیلیا به اندازهی کافی گویا و قدرتمند بود. همانطور که خود او آن را وصف میکرد: این ایده زادهی ذهن شخصی بود که محلی را برای تملک آیندهی خود طراحی کرده و میسازد. صلیبی که توسط دو پارهخط با زاویههای مناسب به هم متصل شدهاند. این طرح سپس با شیب منطقه تطبیق داده شد و زاویههای تند آن با ایجاد منحنیهای مناسب اصلاح گشت و محور شمالی-جنوبی آن به شریان اصلی حمل و نقل منطقه بدل شد. مناطق مسکونی به صورت شهرکهای بزرگ و مستقل در حاشیهی این شریان اصلی واقع شدند و هرکدام به امکاناتی نظیر مراکز تفریحی و تجاری، فضای سبز، مدرسه و کلیسا مجهز گشتند.
محور شرقی-غربی عمودی معروف به محور ناگذرا، مراکز اداری شهر جدید را -که در سال 1960 به پایتخت رسمی تبدیل شد- به یکدیگر متصل می کند. این قسمت به دلیل وجود بسیاری از شاهکارهای شناختهشدهی اسکار نیمیر (که دارای شاخصههای سادگی در اشکال، همآهنگی هوشمندانهی بین ساختمانهای عمودی و افقی، حجمهای مکعبی با رویههای منحنی، مواد خام بهکار رفته و یا سطحهای ثیقلی در برخی از آنان است) شهرت دارد.
در میان زیباترین سازههای محیط شهری برازیلیا، آنها که اطراف میدان سهقدرت (Plaza of Three Powers) واقع شدهاند شهرت بیشتری دارند: کاخ پلانالتو (Planalto Palace)، ساختمان دولت (Hall of Government)، مجلس (Congress) با دو آسمانخراش بلندش در کنار گنبد ساختمان سنا و مخروط واژگون ساختمان نمایندگان و در آخر دیوان عالی کشور (Supreme Court). از دیگر سازههای متفاوت این شهر میتوان به گردشگاه وزرا (Esplanade of the Ministers)، کلیسای جامع (Cathedral)، زیارتگاه یوشلینو کوبیچک (Pantheon of Juscelino Kubitschek) و تئاتر ملی (National Theatre) اشاره نمود.
پیوند(های) مفید:
http://www.brasilias.com.br/e_index.html
مترجم: روزبه فخـر ( r.fakhr@gmail.com )
