کانون گردشگران جوان ایران سفر مسولانه و ارزان قیمت
قم نوردی، نگاهی نو به جاذبه های قم
برنامه شماره 9710 کانون گردشگران جوان
تاریخ: پنجشنبه 4 بهمن 97
تعداد نفرات: 18 نفر
لیدر: سید محمدرضا آیت اله زاده
وسیله نقلیه: مینی بوس وی آی پی
هزینه سفر: 55 هزار تومان
ساعت حرکت: 10 صبح
محل آغاز و پایان برنامه: پارک نوشین
قرارمون ساعت 10 صبح در محل پارک نوشین بود که با همکاری دوستان رأس ساعت 10 محل را به مقصد شهرستان قم ترک کردیم. فضای صمیمی و گرم مینی بوس با حضور 3 نوجوان سفر اولی و بقیه دوستان رنگ و بوی دیگه ای داشت. گفتیم و خندیدیم تا حدود ساعت 12:15 به اولین مقصد سفرمون یعنی کارگاه خرمهره سازی سعادتمند رسیدیم. در ورودی شهر قم و در میدان 72 تن راهنمایان محلی، آقای حسنی و همکارشون از تیم “خوبگرد” به استقبال مون آمدن و ما را همراهی کردند.
کارگاه سعادتمند در بدو ورود
آقای سعاتمند و پسرشون که با خوشرویی و پذیرایی گرم و فضای پر از حس خوب منتظر ما بودند، برامون از حرفه شون گفتند و اینکه خرمهره سازی به نام قم ثبت شده تحت نام قم تکنیک، و هرجای دنیا خرمهره ببینیم از همین کارگاه صادر شده!
هنر خرمهره سازی هنری باستانی با پیشینه 6000 سال است و اولین محصول لعابی ساخت بشر است.
ظاهراً آقای هانس ولف که ایران شناس آلمانی تبار هستند، سال 1963 میلادی متوجه میشن که تنها کارگاه زنده خرمهره سازی جهان در قم فعال هست و ازون به بعد نام این روش تولید زیورآلات را قم تکنیک گذاشتند.
گروه ما شانس این را داشتیم که از نزدیک مراحل تولید سنگ شانس خرمهره را با توضیحات کامل ببینیم و بشنویم. همچنین مطلع شدیم که امکان رزرو و بازدید از کارگاه خرمهره سازی و تهیه خرمهره از صفر تا صد توسط بازدیدکنندگان به صورت یک روزِ کامل وجود داره که اگر کسی علاقمند هست می تواند در انتهای گزارش اطلاعات تکمیلی را دریافت کند.
مرحله آخر پخت محصول در دمای 1020 درجه سانتیگراد
محصول نهایی
مقصد بعدی دیزی سرای تازه تأسیس “کباب باشی” واقع در فلکه جانبازان (دورِشهر) است. میزبانان با مهمان نوازی و دیزی های متنوع شهر قم منتظرمون هستند. آبگوشت معروف قم قُنَبیط (قنبیت) یا قُنَبید، آبگوشت هویج برگه، کوفته دست به گردن و انواع کباب سفارش بچه ها هست که صرف شده و کلی خاطره ثبت می شود. آدرس دقیق محل در انتهای گزارش آمده است.
بعد از صرف نهار قسمت اصلی برنامه که قم گردی و پیاده روی در بافت تاریخی و سنتی قم است آغاز می شود. با حضور کارشناسان، آقایان قیامی و صادقی و توضیحات جامع و کاملی که راجع به مسیر پیش رو در اختیارمون قرار می دهند، مسیر پیاده روی را از ابتدای خیابان عمار یاسر، کوچه پنجم پی می گیریم. اولین ایستگاه آب انبار لب چال است.
در زمانی نه چندان دور، همین آب انبار محل تأمین آب شرب اهالی این محل بوده و هنوز هستند پیرزنان و پیرمردانی که خاطره پر کردن کوزه های شان را از این آب انبار برایمان نقل کنند. ساخت این بنا مربوط به دوره قاجار بوده و تا حدود 50 سال پیش هم کاربری داشته و همچنین ثبت آثار ملی شده است. نکته جالب این آب انبار داشتن سه عدد پاشیر بود تا مردم بتوانند در سطوح مختلف از آن آب برداشت کنند.
سپس مسیر را به سمت محله شاه حمزه ادامه می دهیم که بافت سنتی خود را تا حد زیادی حفظ کرده و هنوز جابه جا به گذری بر می خوریم از نوع گذر فیلم قیصر در محله عودلاجان تهران و مغازه هایی یادآور عهد امیرکبیر با همان حال و هوا.
بعد از گذر از دل تاریخ، می رسیم به آستان امامزاده حمزه:
دو گنبد فیروزه ای با دو شکل و معماری متفاوت چشم نوازی می کنند. گنبدها از نوع ترکیبی بیضوی و مخروطی هستند و از قول بسیاری از صاحبنظران حوزه معماری گنبد اصلی گنبدی بی نظیر و متفاوت است.
در این مکان امامزاده شاه حمزه، پدرش حسین و جدش احمد خفته اند. اما به دلیل شهرت و فضیلت شاه حمزه، این مکان به نام او یاد می شود. عکس می گیریم و خاطره ثبت می کنیم و سپس مسیر را به سمت میدان کهنه با گذر از خیابان طالقانی ( آذر) ادامه می دهیم.
و اما مناره های میدان کهنه به روایتی قدیمی ترین در ایران هستند که در سردر مدرسه غیاثیه واقع شده اند. البته امروزه صحن مدرسه قدیمی تصرف شده و حجره ها به مغازه و انبار تبدیل شده اند. تاریخ این مجموعه به دوران سلجوقی و یا احتمالا ایلخانی برمی گردد. همچنین تک مناره میدان کهنه را بازدید کردیم که بارها بازسازی شده و هنوز می توان اثر برخورد گلوله های توپ در زمان جنگ جهانی اول را روی آن تشخیص داد.
مقصد بعدی مسجد جامع قم است که معماری زیبایی دارد و سابقه تاریخی آن به دوران صفوی می رسد. از صحن و داخل مسجد بازدید کردیم و توضیحات جامعی از راهنمای محلی جناب آقای صادقی شنیدیم.
سپس از بازار کهنه که یکی از جذاب ترین بخش های سفرمون بود گذر کردیم. مشاغلی دیدیم که از دل تاریخ به جا مونده بودند و دیدنشون از نزدیک خالی از لطف نیست. کارگاه رنگ رزی، آهنگری سنتی، خراطی، چاقوسازی، چرم سازی یا سراجی، پالان دوزی و صنایع دستی و بسیاری مشاغل جالب که اکثرا با همان شیوه سنتی کار می کنند.
پس از این بازدید خاطره انگیز، برای پذیرایی و کمی استراحت به چایخانه آب انبار کهنه بازار رفتیم و سپس برای خرید سوغات قم مجددا به محله شاه حمزه برگشتیم و انواع سوغات شامل قنبیط و انواع حلوا و سوهان، سرکه شیره و شیره انگور، گز کنجدی، نان کسمه و سمنو خریداری شد.
رسیدیم به آخرین مقصدمون در شهر قم، خانه یزدان پناه
این خانه مربوط به آقای یزدان پناه از تجار بنام قم بوده، خانه ای است دو طبقه با حیاط و حوض مرکزی و معماری قاجاری بسیار زیبا که قدمتی 120 ساله دارد.
در یکی از اتاق ها که به پذیرایی اختصاص داده شده دورهمی چای می نوشیم و گپ و گفت می کنیم و می خندیم و عکس می گیریم و سپس به سمت تهران حرکت می کنیم. این خانه امکان اقامت ندارد و فقط برای بازدید و یا صرف صبحانه و ناهار و شام تدارک دیده شده.
در راه برگشت بچه ها از تغییر نگرششون به قم میگن و اینکه چه پتانسیل بالایی برای گردشگری داره و امیدواریم در آینده باز هم برگردیم و خاطره بسازیم. ساعت 9:30 شبه و مینی بوس ما به تهران رسیده…
اطلاعات تکمیلی:
Yazdan Panah Historical House .
Qom, 19 Dey Street 11 Alley، خانه یزدان پناه، Iran
982517736659+
ابتدای مسیر پیاده روی، خیابان عمار یاسر کوچه 5
Rd Number 5
Qom Province, Qom, Rd Number 5, Iran
کارگاه سعادتمند:
Saadatmand Handicraft Center
Qom Province, Qom, Second Km of Kooh Sefid Road, Next to Alborz Carpet Cleaning، 37181 56639, Iran
989123513704+
https://maps.google.com/?cid=10579250564905861069
دیزی سرای کباب باشی:
دیزی سرای کباب باشی، فلکه دورشهر (جانبازان)
https://maps.google.com/?q=34.633970,50.868004
سارا آیت اله زاده – saraziban@gmail.com
کانون گردشگران جوان ایران kanoonirangardan.ir
فروردین 98
