تا چند سال پیش بحث زیادی بین عکاسان بزرگ دنیا بر سر انتخاب دوربین دیجیتال یا آنالوگ ـ حلقه فیلمی ـ صورت می گرفت اما امروزه دیگر کسی شکی بر مزیت های برتر دوربین های دیجیتال ندارد و در حال حاضر دوربین های دیجیتال جای دوربین های آنالوگ را گرفته اند. دوربین های عکاسی دارای تنوع بسیار بالایی هستند و در انواع مدل ها با مصارف خانگی و حرفه ای توسط کمپانی های متعددی تولید می گردند. انتخاب اشتباه دوربین می تواند هزینه گزافی را به شما تحمیل نماید و از طرفی به هدف دلخواه خود دست نیابید. در یک طبقه بندی کلی دوربین های عکاسی به دو دسته دوربین هایSLR که لنز قابل تعویض دارند و دوربین های اتوماتیک که لنز غیر قابل تعویض دارند تقسیم بندی می شوند. دوربین های اتوماتیک که به کامپکت معروف هستند دارای وزن و حجم کمتر، کارکرد ساده تر و البته قیمت پایین تری هستند. تمامی تنظیمات این دوربین ها به صورت خودکار صورت می گیرد و کاربر نیازی به مشغول کردن ذهن خود با تنظیمات دوربین ندارد. در دوربین های لنز متغیر می توانید بر حسب نوع نیاز خود، لنز دوربین را تعویض نمایید که قابلیت مهمی برای یک دوربین به شمار می رود. این دوربین ها بیشتر برای کاربردهای حرفه ای مورد استفاده قرار می گیرند و دارای قیمت بالاتری نسبت به دوربین های کامپکت هستند. در واقع این دوربین ها از دو قسمت اصلی تشکیل شده اند که عبارت اند از بدنه و لنز. در عکاسی حیات وحش عموما فاصله شما تا سوژه زیاد است و دوربین شما باید بزرگنمایی کافی داشته باشد تا بتوانید عکس دلخواه خود را بگیرید. بنابراین راه چاره استفاده از دوربین های SLR به علاوه یک لنز با بزرگ نمایی زیاد است. البته انواعی از دوربین های کامپکت هم تولید شده اند که بزرگ نمایی قابل قبولی دازند اما هرگز کیفیت تصاویر آنها قابل مقایسه با دوربین های SLR نیست. به هر حال اگر استفاده از دوربین های کامپکت را ترجیح می دهید باید در عکاسی از پرندگان به یک سری از نکات دقت نمایید. اولین نکته این است که هرگز از زوم دیجیتال ئوربین خود استفاده نکنید، زیرا به شدت از وضوح تصویر شما می کاهد و ترجیحا حالت زوم دیجیتال دوربین خود را غیر فعال نمایید. از آنجا که لنز دوربین های کامپکت دهانه کوچک تری نسبت به لنزهای دوربین هایSLR دارند لذا گذردهی نور آنها نیز پایین تر است. بنابراین طبیعی است زمانی که از حداکثر زوم دوربین استفاده می کنید افت نوری شدیدی داشته باشید. در این صورت اگر می خواهید با این دوربین ها از پرندگان عکس خوب بگیرید باید نور کافی در محیط وجود داشته باشد و بتوانید تا حداکثر ممکن به پرنده نزدیک شوید. کمپانی های مختلفی دوربین های SLR را تولید می کنند که مشهورترین آنها Canon وNikon است. اکثز عکاسان حیات وحش دنیا استفاده از دوربین های Canon را ترجیح می دهند زیرا دارای دارای بدنه مقاوم تری نسبت به سایر دوربین ها بوده و از طرفی این کمپانی دارای لنزهای بسیار متنوع با کیفیت بالایی است. لنز یکی از مهم ترین قسمت های دوربین است و وظیفه انتقال نور و تشکیل تصویر بر روی سنسور دوربین را عهده دار است. بسیازی اعتقاد دارند داشتن لنز خوب مهم تر از داشتن دوربین خوب است و البته قیمت برخی لنزها از قیمت خود دوربین به مراتب بیشتر می شود. طبیعی است که هر چه کیفیت لنز بهتر باشد، کیفیت تصویر خروجی از لنز نیز بهتر بوده و نهایتا عکس بهتری حاصل می گردد. درون لنزها چند پره متحرک وجود دارد که از کنار هم قرار گرفتن آنها یک حفره دایره ای شکل ایجاد می شود که به آن دیافراگم می گویند. قطر دیافراگم از طریق تنظیمات روی لنز یا خود دوربین قابل تنظیم است و به این طریق می توان شدت نوری که از لنز عبور کرده و به دوربین وارد می شود کنترل کرد. لنزهای مختلف دارای فاصله کانونی متفاوتی هستند به این معنی که فاصله تشکیل تصویر بر روی سنسور دوربین تا مرکز لنز می تواند در لنزهای متفاوت متغیر باشد. هر چه این فاصله بیشتر باشد، بزرگنمایی لنز بیشتر است. مقدار بزرگنمایی نیز در برخی لنزها ثابت است که به آنها لنزهای فیکس و در برخی متغیر است که به آنها لنزهای زوم یا زوم دار می گویند. غالبا لنزهای فیکس دارای گذردهی نور بهتری نسبت نسبت به لنزهای زوم دارند، زیرا در لنزهای زوم از تعداد عدسی های بیشتری استفاده شده است تا بتوان قابلیت تغییر زوم را ایجاد کرد. با هر بار عبور پرتوهای نوری از هر عدسی مقدار ناچیزی از نور در عدسی جذب می گردد و بنابراین هر چه تعداد عدسی های به کار رفته در لنز کمتر باشد، گذردهی نور افزایش می یابد و در نتیجه کیفیت تصویر حاصل بهتر خواهد بود. البته جنس عدسی ها و فناوری تولید عدسی ها و لنز نیز از اهمیت بسیار بالایی در کیفیت تصویر برخوردار است. استفاده از سه پایه است. امروزه یکی از لنزهای بسیار محبوب طبیعت گردان لنز Canon 100 – 400 – L – ISاست که با دارا بودن لرزش گیر Image Stabilizer نیاز به استفاده از سه پایه را رفع نموده است. همچنین قدرت زوم مناسب، وزن سبک و بدنه مقاوم، این لنز را به یکی از کاربردی ترین لنزها در طبیعت بدل کرده است. اگر هزینه خرید لنز برای شما زیاد است بد نیست بدانید که کمپانی های دیگری از قبیل SIGMA و TAMRON هم اقدام به تولید لنز می نمایند که این لنزها قابل نصب بر روی دوربین های Canon و Nikon هستند. این لنزها از کیفیت و کارایی نسبتا قابل قبولی برخوردارند و به علاوه قیمت پایین تری نسبت به همتایان معروف خود دارند اما هرگز فراموش نکنید که هیچگاه دوام، کارایی و کیفیت لنزهای canon و Nikon را نخواهند داشت. عکاسی از حیات وحش عکاسی از حیات وحش کاملا متفاوت از سایر انواع عکاسی از قبیل پرتره، منظره، خبری، ورزشی و غیره است و آموزش آن در این چند صفحه امکان پذیر نیست اما تلاش می گردد تا الفبای اولیه آن گفته شود تا علاقه مندان در صورت تمایل خود به دنبال تکمیل آن بروند. اساسا در عکاسی از حیات وحش مهلت کوتاهی برای تهیه عکس از سوژه خود دارید و سوژه معمولا بسیار پر تحرک بوده و به راحتی به شما نزدیک نمی شود همچنین امکان نورپردازی و در اغلب موارد استفاده از فلاش را به دلیل فاصله زیاد تا سوژه را ندارید و ناچارید که از نور طبیعی محیط استفاده کنید. در این شرایط از انتخاب تجهیزات عکاسی گرفته تا تنظیمات دوربین و حتی نوع پوشش و لباس شما باید برای این نوع عکاسی مناسب باشد. تنظیمات دوربین سرعت شاتر: سزعت شاتر یعنی یعنی مدت زمانی که شاتر دوربین یاز است و نور به سنسور دوربین می تابد. اگر نوری که به سنسور می تابد کافی نباشد عکس تیره می شود و اگر بیش از حد باشد عکس روشن می شود و یا قسمت هایی از سوژه که روشن ترند کاملا سفید می شود که به این حالت Over Expose گفته می شود و عکس خراب شده است. برای عکاسی از پرندگان هر چه سرعت شاتر بیشتر باشد، عکس بهتری خواهید گرفت زیرا پرنده در کثری از ثانیه به تصویر کشیده می شود. برای گرفتن یک عکس خوب سرعت شاتر شما باید بیش از 600 باشد، به این معنی که پرده شاتر 600/1 ثانیه باز باشد. حساسیت سنسور ISO: هر چه حساسیت سنسور بیشتر باشد، این امکان را به شما می دهد تا با سرعت شاتر بیشتری عکاسی نمایید اما باید توجه داشته باشید که با افزایش حساسیت سنسور، نویز در تصویر نیز افزایش می یابد. پیشنهاد می شود حتی در شرایطی که نور محیط کافی به نظر می رسد از حساسیت سنسور 400 استفاده کنید. فوکوس: از آنجا که در عکاسی از پرندگان فرصت چندانی برای تنظیم دستی فوکوس وجود ندارد، بنابراین دوربین خود را همواره در حالت Auto Focus قرار دهید. همچنین نحوه فکوس را بر روی حالت AI Servo قرار دهید تا با جا به جایی پرنده فوکوس شما بر روی پرنده ثابت بماند. چگونه عکس خوب بگیریم؟ اگر شما بهترین تجهیزات عکاسی را در اختیار داشته باشید اما مهارت لازم یا به عبارتی نکات ضروری برای گرفتن یک عکس خوب و سپس ویرایش آن را ندانید، حاصل کار بسیار پایین تر از حد انتظار خواهد بود. این نکات می تواند از نحوه رفتار شما در لحظه مواجه با پرنده تا نوع نرم افزار و ویرایش تصویر را شامل شود. بهترین ساعت عکاسی از پرندگان که به آن ساعات طلایی عکاسی گفته می شود، طلوع آفتاب تا دو ساعت پس از آن و 2 ساعت قبل از غروب آفتاب تا زمان غروب آفتاب است. در این ساعات زاویه نور خورشید به صورت مایل است و باعث می شود تا نور یکدست بدون سایه ای سطح بدن پرنده را بپوشاند. البته لازمه آن این است که در بین پرنده و خورشید قرار گرفته باشید. برای ساده تر شدن موضوغ کافیست به یاد داشته باشید که همواره در هنگام عکس گرفتن خورشید در پشت سر شما باید قرار داشته باشد. اولین و مهم ترین نکته در عکاسی از پرندگان داشتن صبر و خونسردی است. بسیاری از افراد حوصله انتظار کشیدن را ندارند و به محض مشاهده، مستقیم به سمت آن می روند که البته با این کار به سرعت باعث فراری دادن پرنده می شوند. بهترین کار این است که از قبل پیش بینی که پرندگان ممکن است کجا بیایند و سپس در زاویه مناسبی از آن منتظر بمانید (همانند روش نشستن و انتظار کشیدن). اگر هم فاصله شما تا پرنده زیاد است هیچگاه مستقیم به سمت آن نروید و در مسیری زیگزاگی و با آرامش هر چه تمام تر به آن نزدیک شوید. سعی کنید حرکات شما در نهایت نرمی و آهستگی باشد. پرندگان به صورت غریزی از چشم پستانداران می ترسند و بهتر است که تا حد ممکن از نگاه کردن مستقیم به پرنده خوداری کنید و تنها از پشت چشمی دوربین عکاسی به آنها نگاه کنید. نکته دیگری که به طور محسوسی در زیبایی عکس موثر است هم تراز و هم سطح بودن با پرنده است که به آن اصطلاحا Eye level یا سطح چشمی گفته می شود. اگر پرنده ای بر روی شاخه مرتفع درختی نشسته باشد، ناچارید که از زاویه پایین به بالا از آن عکس بگیرید و در نتیجه عکس خوبی حاصل نخواهد شد. بهتر است کمی صبر کنید تا پرنده جا به جا شده و پایین تر بیاید و یا زاویه خود را به گونه ای تغییر دهید که بتوانید هم سطح آن شوید. همچنین اگر پرنده بر روی زمین نشسته است بهتر است شما هم از ارتفاع پایین تری عکس بگیرید و ترجیحا بر روی زمین دراز بکشید. ارتباط چشمی Eye Contact از جمله مواردی است که در عکاسی از پرندگان به طور چشمگیری بر جذابیت عکس می افزاید. ارتباط چشمی به این معنی است که بیننده عکس بتواند با چشم سوژه شما ارتباط دیداری برقرار نماید. بدین منظور عکس باید در لحظه ای که پرنده به شما نگاه می کند گرفته شود. شاید انجام این کار کمی مشکل باشد ولی می توانید دوربین خود را در حالت عکس برداری متوالی یا Continuous Shooting تنظیم کنید و در لحظه مواجه با پرنده، حداکثر تعداد ممکن عکس را بگیرید و سپس از بین عکس های خود چند عکس بهتر را انتخاب کنید. در نهایت عکس گرفته شده پس از انتقال به رایانه می بایست توسط نرم افزارهای ویژه ای ویرایش گردند. با این نرم افزارها می توان تغییرات بسیاری از قبیل تنظیمات رنگ، نور، وضوح، کنتراست، کادربندی و غیره را در عکس ایجاد کرد و بر زیبایی عکس افزود. از جدیدترین و حرفه ای ترین نرم افزارهای ویرایش تصاویر که امروزه بسیاری از عکاسان حرفه ای دنیا از آن استفاده می کنند می توان نرم افزار lightroom تولید کمپانی معروف Adobe را نام برد.
منبع: کتاب پرنده نگری در ایران